Content Stats & Analytics for @bahram.beyzai

Bahram.Beyzai | بهرام بیضایی
@bahram.beyzai

124,416 followers

‌ درباره‌ء نقش پُررنگِ #زن در نوشته‌ها و فیلم‌های شما بسیار نوشته‌اند. زن در فیلم‌نامه‌های تاریخیِ شما فعّال‌تر و پویاتر است. مثلاً در «قصّه‌های میرِ کفن‌پوش»، یا در «پرده‌ء نئی» و ... زن فعّال و تأثیرگذار است. امّا، انگار، در فیلم‌نامه‌هایی که داستان‌شان معاصرتر است، زن‌ها قربانی‌اند. در «شاید وقتی دیگر» و «مسافران» زن‌ها مرکز رویدادند. امّا هرچه پیش‌تر آمده‌اید زن‌های آثارتان بیش‌تر منفعل می‌شوند. حتّی در تئاترهای‌تان، این حسّ قربانی بودن، آشکارا، به چشم می‌آید؛ مثلاً «مجلس شبیه؛ در ذکر استاد نوید ماکان و همسرش مهندس رخشید فرزین»، یا «افرا یا روز می‌گذرد». این حسّ قربانی شدنِ زنان نشانه‌ء چیست؟ روزگارِ ماست که آن‌ها را قربانی می‌کند یا تاریخ زن‌ستیز است؟ نقش کانونیِ زن در فیلم‌نامه‌های من باعث شد که سال‌های سال اجازهء فیلم‌سازی بِهِم ندهند و اگر چنین لطفی بکنند با فاصله‌های دور، چنان‌که از یاد رفته و شغل از یاد بُرده باشم. به‌هرحال من هرگز نخواسته‌ام چهرهء محبوبِ بررسانِ خودم باشم! فارابی با ردِّ «اِشغال» پا گرفت! می‌دانید؛ رد کردن آسان‌ترین کار جهان است؛ و «اشغال» رد شد. تنها به این دلیل که شخصّیتِ محوری آن زن بود. پس از یک گفت‌وگوی چندساعته که چون دستورالعملی آسمانی به من گفتند حروفچین می‌خواهند نه نویسنده، و کفری شدند که چرا نمی‌فهمم گفت‌وگو درواقع یعنی فقط یک طرف گوینده و یک طرف شنونده، همه چیز مشروط شد به این که زنِ کانونیِ فیلم را که بازیگر و برآمدهء سال‌های کشف حجاب بود تبدیل کنم به مَرد. یعنی با عوض کردنِ سال تولّد و پس‌زمینهء فرهنگی‌اش، و خط زدنِ کشف حجاب از تاریخ معاصر، او دلواپس خانه بنشیند و مردی از خانواده را پیدا کند که جای او دنبال شوهرِ ربوده‌شُده‌اش بگردد. من قبول نکردم، و این افتخار برای همگی باقی ماند که نه «#اشغال» ساخته شد و نه ده‌ها فیلم‌نامهء بعدی من که شخصیّتِ محوری آن‌ها زن بود. خوش‌بختانه در این عُمرِ تلف‌شده آرام آرام فیلم‌سازانِ بهتری نقش‌های مناسب زمان آفریدند و موفّق شدند که موفّق شوند. امّا مطمئن نیستم که شخصیّت زن در آثاری که شما تاریخی خوانده‌اید پُررنگ‌تر از نقش زن در نوشته‌هایی باشد که آن‌ها را معاصر خوانده‌اید. به‌نظرم زنانِ معاصر، با درگیری‌های روزمرّهء خود، چون دَمِدست‌تر و آشناترند کم‌تر به چشم می‌آیند، و زنانِ تاریخی، درگیر فضاهای گُم‌شده یا کم‌شناخته، چون دورتر و ناآشناترند بیش‌تر به‌چشم می‌آیند. این عادت ماست نه واقعیّت آن‌ها. آیا مثلاً «باشو» و «سگ کُشی» را دیده‌اید؟ ادامه در بخش پیام‌ها…